Znajomość budowy i funkcji skóry ma zasadnicze znaczenie przy wyborze odpowiednich kosmetyków.

 Skóra jest zewnętrzną, mocną i elastyczną powłoką ciała. Przeciętnie powierzchnia skóry dorosłego człowieka mierzy około 2 m². Oddziela wnętrze organizmu od środowiska zewnętrznego i odpowiada za kontakt z otoczeniem. Do głównych funkcji skóry należą:

• odbieranie wrażeń dotykowych (narząd czucia),
• regulowanie ciepłoty ciała - termoregulacja (biernie - emisja promieniowania cieplnego; czynnie - wydalanie potu),
• ochrona tkanek i organów wewnętrznych przed szkodliwymi czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi (bakteryjnymi, grzybiczymi, wirusowymi itd.),
• wchłanianie i wydalanie różnych substancji,
• regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej, przetwarzanie cukrów, białek, tłuszczy i witamin (np. pod wpływem promieniowania ultrafioletowego tworzą się witaminy grupy D),

Dorosły, zdrowy człowiek wydala codziennie przez skórę około 0,5 - 0,7 l płynu (potu). Zawiera on produkty przemiany materii, co daje organizmowi dodatkową sposobność pozbycia się szkodliwych odpadów. Skóra w dużo większym stopniu wydala substancje niż je przyswaja. Dzięki zdolnościom wydalniczym w stopniu znaczącym odciąża nerki i jelita. Ponadto, skóra "oddycha" - poprzez nią odbywa się około 1-2% wymiany gazów.

Statystycznie we fragmencie skóry o powierzchni 1 cm² znajduje się :

• 6 mln komórek,
• 5 tys zakończeń nerwowych,
• 200 receptorów bólu,
• 95 receptorów zimna i punktów ucisku,
• 100 gruczołów potowych,
• 20-40 gruczołów łojowych,
• sieć naczyń krwionośnych o łącznej długości około 90 cm

Schemat struktury skóry

W skórze można wyróżnić trzy warstwy :
1. naskórek - warstwa zewnętrzna,
2. skóra właściwa - warstwa środkowa,
3. tkanka podskórna - warstwa wewnętrzna.

Grubość skóry jest różna w różnych miejscach i wynosi 0,5-8 mm, najcieńsza wokół oczu, a najgrubsza na dłoniach i piętach. Tłumaczy to dlaczego skóra w okolicach oczu jest tak bardzo wrażliwa : substancje drażniące, działające na żywe komórki skóry właściwej muszą najpierw przedostać się przez warstwy naskórka. Im cieńszy naskórek tym szybciej się przedostają, a więc skóra wykazuje tam mniejszą odporność na substancje drażniące.

Naskórek wokół oczu jest najcieńszy, a ponadto w strefie tej znajdują się liczne naczynia krwionośne, które mogą być częściowo widoczne. Ciemne kręgi wokół lub cienie pod oczami mogą być efektem słabego krążenia krwi, które pociąga za sobą zastoje limfy. Problemy z krążeniem krwi i limfy mogą być także przyczyną opuchniętych powiek po przebudzeniu.

Skóra właściwa pełni rolę odżywczą i wspierającą. Tworzą ją komórki tkanki łącznej w postaci sieci, w której przebiegają naczynia krwionośne, limfatyczne, nerwy. W tej warstwie są też ulokowane włosy, gruczoły potowe i łojowe oraz receptory - wyspecjalizowane komórki zmysłowe odbierające informacje z otoczenia. Dolna część włosa - korzeń, umieszczona jest w torebce włosa, która sięga do niższych warstw skóry właściwej. W środkowej części torebki włosa znajdują się ujścia gruczołów łojowych. Poza gruczołami łojowymi włosów, w skórze właściwej znajdują się także inne gruczoły łojowe, które uwalniają łój przez własne kanaliki. Skóra dorosłego człowieka produkuje dziennie około 2 g łoju (tzw. sebum), który wraz z potem tworzy na powierzchni skóry tłuszczopot. W skład łoju wchodzą mi.in. tłuszcze, woski, węglowodory. Łój chroni skórę i włosy przed nadmiernym wysychaniem, zapewnia jej miękkość i tworzy warstwę ochronną o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym. Przypisuje mu się także transport na powierzchnię skóry witaminy E, która spełnia rolę przeciwutleniacza i chroni komórki przed niszczącym działaniem tlenu.
Zwinięte na kształt kłębuszków kanaliki gruczołów potowych sięgają do najniższych warstw skóry właściwej, a nawet w głąb tkanki podskórnej. Poprzez kanaliki wyprowadzające pot jest wyprowadzany na powierzchnię skóry.
Skóra właściwa przechodzi w tkankę podskórną bez wyraźnej granicy. Z wyglądu obie warstwy są podobne.

Wiązki włókien tkanki łącznej stopniowo się rozluźniają, tworząc miejsce dla komórek tłuszczowych, które są skupione w kształcie gron. Warstwa tłuszczowa jest magazynem energii, a równocześnie służy jako termiczna izolacja zabezpieczająca przed utratą ciepła. Elastyczna powłoka, jaką jest skóra może pomieścić około 10 do 20 kg tłuszczu (a czasem nawet dużo więcej). Rozkład tłuszczu w ciele kobiet i mężczyzn różni się - u kobiet tłuszcz gromadzi się głównie w pośladkach i udach, u mężczyzn w powłokach brzusznych (tzw. "brzuch piwosza" niekoniecznie musi oznaczać amatora piwa). Cząsteczki tłuszczu tworzą skupiska nazywane "zrazikami", pooddzielane włóknami kolagenowymi. Dopóki te zraziki nie są za bardzo "napakowane", nie ma specjalnych problemów. W przypadku, gdy są nadmiernie wypchane tworzą charakterystyczne wzory tzw. cellulit. U kobiet pojawia się on najczęściej na udach gdzie skóra jest dość ściśle połączona z mięśniami.

Dla nas najbardziej interesująca jest zewnętrzna warstwa skóry - naskórek i dlatego poświęcę mu oddzielny artykuł.

Wasz Admin

Maria-E.Lange-Ernst Kosmetyki naturalne;
www.beauty-cosmetic-guide.com